عرشه فولادی چیست و کاربردهای آن
از عرشه‌های فولادی در ساختمان سازی به عنوان سقف استفاده می‌شود و به دو دسته Floor Deck و Roof Deck تقسیم می‌شود. در ابتدا از ورقهای گالوانیزه برای سقف استفاده می‌شدند که تنها نقش قالب را داشتند و بتن مسلح در درون آن جای می‌گرفت.
در پست بررسی تخصصی انواع سقف ساختمان نیز از عرشه فولادی نیز نام برده شد
در این روش، ورق‌ها تنها در حین اجرا نقش باربری را ایفا می‌کردند و قبل از گیرش بتن، وظیفه حمل آن را بر عهده داشتند. استفاده از این ورق‌ها باعث کاهش هزینه‌ها نسبت به روش‌های قدیمی شد و به همین دلیل، مهندسین بسیاری در اجرای ساختمان از این روش استفاده می‌کردند. در این حالت، ورقهای سقف را Proof Deck نامیدند.
با گذشت زمان، اجرای این سقفها تغییراتی کرد و ورقهای فولادی نقش آرماتورهای کششی را بازی می‌کردند. این ورقهای فولادی تحتانی را به تیرچه‌ها وصل می‌کردند و به آن سقف عرشه فولادی می‌گویند که مزایای بیشتری نسبت به حالت قبلی دارد.
قابلیت های عرشه فولادی
- این عرشه در زمان اجرا علاوه بر نقش باربری، به عنوان یک سکوی کار نیز عمل می‌کند و بارهای وارده را با ایمنی حمل می‌کند.
- یکی از مزایای دیگر عرشه فولادی، مقاومت آن در برابر آتش است که برای آن آیین‌نامه‌های زیادی وجود دارد.
- این سقفها از نظر هزینه بسیار کارآمد هستند و برای تمام شرایط آب و هوایی مناسب می‌باشند.”
- سقف عرشه فولادی که از ورقهای گالوانیزه و المان‌های سازه‌ای تشکیل شده است، از نظر شکل ظاهری نیز بسیار زیبا و جذاب می‌باشد.
- سقف عرشه فولادی نه تنها با دوام و مقاوم است، بلکه نگهداری از آن نیز بسیار آسان و راحت می‌باشد.
دهانه عرشه فولادی چه اندازه‌ای می‌تواند باشد؟
طراحی عرشه فولادی بر اساس ضوابط و آیین‌نامه‌های خاصی اجرا می‌شود. این سقف به عنوان پیش‌فرض در نرم‌افزار ایتبس با نام “Deck” شناخته می‌شود.
یکی از ویژگی‌های برجسته این سقف، توانایی ایجاد دیافراگم صلب در سازه است که ناشی از اتصالات آن به بخش‌های مختلف سقف از بالا به پایین می‌باشد. طراحی مجلس بادی در سقف عرشه فولادی، به انتقال بارهای جانبی نیز توانمندی می‌بخشد و این بارها را به المان‌های باربر در سازه منتقل می‌کند.
بار سقف عرشه فولادی به صورت دو طرفه بر روی تیرها اعمال می‌شود، که این ویژگی باعث افزایش سرعت اجرا و کاهش تعداد تیرچه‌ها می‌شود. این نکته باعث کاهش وزن سازه می‌شود و طراحی آن را ساده‌تر می‌کند. همچنین، این موارد بهبود در کارایی و کاهش هزینه‌های ساختار را به همراه دارد.
طراحی عرشه فولادی در چند مرحله است؟
در مرحله اول، در طراحی فرم ظاهری عرشه فولادی، دقت به شیب ورق فولادی، ارتفاع و ضخامت آن، سخت‌کننده‌ها و برجستگی‌های روی آن بسیار حائز اهمیت است. این ضوابط در مبحث دهم و آیین‌نامه‌های لاتین به‌طور دقیق تعریف شده‌اند.
در مرحله دوم، نیاز است که در طراحی ارتباط بین تیرهای فرعی و دال عرشه، با دقت به تعداد گل میخ‌ها و روش تیرریزی، طبق آیین‌نامه مبحث دهم عمل شود. سپس، ساخت سقف قبل از گیرش بتن آغاز شده و در نهایت سقف آماده به بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
در مرحله آخر، توزیع بارها و انجام کنترل‌های نهایی ضروری است. این شامل کنترل کوبش و لغزش در سقف و همچنین کنترل جابجایی و تغییر شکل در سقفها می‌شود. این طراحی‌ها باید به روش‌های دستی و یا با استفاده از نرم‌افزارهای مختص انجام گیرد.
بررسی مقاومت عرشه فولادی در برابر آتش
در آیین‌نامه‌های متعدد، بندهایی مربوط به آتش‌سوزی تعریف شده‌اند، از جمله آیین‌نامه انگلیس که در آن یک سری جداول آمده است. یکی از این جداول، جدول زمان در برابر ضخامت است که بر اساس روش ساده (Simple) ارائه شده است.
اجزای عرشه فولادی
اجزای عرشه فولادی شامل ورق، برش‌گیر، بتن، شبکه آرماتور یا الیاف پلی‌پروپیلن، ژل، میخ و پیچ خودکار، و قالب پیرامونی و ورق می‌باشند. عموماً، عرشه فولادی دارای دو بخش اصلی است، ورق فولادی و پوشش روی آن که هر کدام از این اجزا اهمیت خاصی دارند. انتخاب مصالح این اجزا بر اساس شرایط آب و هوایی و باربری سازه بسیار حائز اهمیت است و موثر در دوام و بقای عرشه فولادی می‌باشد.
هسته فلزی در عرشه فولادی
یکی از جنبه‌های حائز اهمیت در انتخاب سقف عرشه فولادی، هسته فلزی آن است که ضخامت آن با توجه به شرایط سازه‌ای محاسبه می‌شود و ورق‌ها معمولاً از نورد سرد تولید می‌شوند.
در سطح جهانی، کنترل‌های خاصی برای این ورق‌ها وجود دارد، زیرا کیفیت آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. ضخامت سقف به مشخصات سازه، نوع و پوشش ورق‌ها و مشخصات آنها بستگی دارد.
پوشش سقف عرشه فولادی
یکی از چالش‌های ممکن برای هسته فلزی، خوردگی است که با استفاده از پوشش مناسب می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد. به عنوان مثال، استفاده از یک آلیاژ ترکیبی مانند آهن و روی بر روی هسته می‌تواند تاثیرگذار باشد.
استفاده از پوشش روی به دلیل کاهش خوردگی، هسته را در معرض آب و اکسیژن حفظ می‌کند. در انتخاب پوشش، ضخامت ورق‌ها و شرایط آب و هوایی نیز باید مد نظر قرار گیرد. همچنین، از پوشش آلومینیومی نیز می‌توان استفاده کرد، اما توجه به واکنش آن با بتن تازه مهم است.
در انتخاب نوع پوشش، شرایط بارگیری و نگهداری نیز باید مد نظر قرار گیرد. برای مثال، پوشش‌هایی که از روی و آهن ساخته شده‌اند، ممکن است با گذر زمان تغییر شکل دهند و نیاز به رنگ‌آمیزی داشته باشند. همچنین، ممکن است از پوشش‌های رنگی برای ورق فولادی استفاده شود که برای زیبایی یا مقابله با خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این موارد، نباید از رنگ‌های معمولی به تنهایی به عنوان پوشش استفاده کرد و استفاده از آنها به منظور بهبود زیبایی و حفاظت صنعتی معمولاً توصیه می‌شود.
از ورق های فولادی در نمای فلزی ساختمان نیز استفاده می شود؛ صفــر تا صــد نمای فلزی ساختمان
از انواع فولاد ST12، ST13، ST14 با ضخامت 0.75 تا 1.5 میلیمتر می‌توان استفاده کرد و حتماً فولاد باید گالوانیزه باشد تا محافظت کافی را فراهم کند.
مزایای سقف عرشه فولادی
در مقایسه با سقف‌های دیگر، سقف عرشه فولادی دارای سرعت اجرایی ۱۱ برابر بیشتر است، که این ویژگی از نظر زمان و هزینه به صرفه می‌باشد. این سقف از مزایای صرفه‌جویی در مصرف بتن برخوردار است که در نتیجه، وزن سقف کاهش می‌یابد و امکان طراحی بهتر فراهم می‌شود. به دلیل اجرای صنعتی سقف، خطاها به شدت کاهش یافته‌اند.
این سقف از مقاومت بالایی در برابر زلزله و آتش‌سوزی برخوردار است و در محیط کارگاهی، نظام ایمنی مناسبی دارد که تلفات انسانی را به حداقل می‌رساند. امکان بتن‌ریزی به صورت همزمان برای تمام طبقات سازه وجود دارد.
همچنین این سقف باعث راحت‌تر شدن دسترسی به انواع تاسیسات می‌شود و انتقال صدا را کاهش می‌دهد. از نظر فنی، این سقف توسط مسکن و شهرسازی تایید شده و با مبحث دهم مقررات ملی ساختمان هماهنگی دارد.
معایب سقف عرشه فولادی
سقف عرشه فولادی، با اینکه برای سازه‌های فولادی مناسب است و در این زمینه از تمهیدات خاصی برخوردار است، اما معایب خود را نیز داراست. در مقایسه با سقف‌های بتنی، نیازمندی‌های ویژه‌تری را برای نصب دارد. علاوه بر این، این سقف به لرزش بیشتری نسبت به سایر سقفها دارایی است و احتیاج به کاهش لرزش در آن احساس می‌شود.
هزینه جوش در نصب این سقف به کمال نیز نمی‌پیوندد و نیاز به کنترل دقیق توسط ناظر بر روی تمام مراحل جوش‌کاری دارد. همچنین، این سقف به خوردگی از لحاظ مواد سازنده‌اش حساس بوده و احتمال آسیب زیادی از این رو نیز وجود دارد.
چه عواملی در انتخاب عرشه فولادی تأثیرگذار هستند؟
عواملی مانند نوع ساختمان، شرایط اقلیمی، هزینه‌ها، و نیازهای سازه تأثیرگذار در انتخاب عرشه فولادی هستند
مقاومت به زلزله در انتخاب عرشه فولادی چگونه است؟
عرشه فولادی به دلیل خصوصیات مکانیکی فولاد، مقاومت بسیار خوبی به زلزله دارد
آیا برای سازه‌های بتنی نیازمند تمهیدات خاصی است؟
بله، نسبت به سازه‌های بتنی، نصب عرشه فولادی نیازمند تمهیدات ویژه‌تری می‌باشد.
بدون دیدگاه