اهداف بازسازی سبکی ساختمان

بازسازی سَبکی یا اصطلاحاً دوباره برپاسازی یک ساختمان، در واقع یک اصطلاح باستان‌شناسی برای تکنیک بازسازی می باشد که در این روند، یک ساختمان یا بنای ویران شده و یا رو به ویرانی را بازسازی می‌کنند. حتی گاهی اوقات از همین تکنیک برای بازیابی سفال‌های شکسته و اشیای کوچکتر نیز استفاده می‌کنند. حقیقت ماجرا این است که بازسازی سبکی بیشتر در مواردی به کار می رود که حفظ، نگهداری، تداوم و القای بصری حیات اصلی یک اثر مهم باشد و تا جای ممکن بازسازی نباید منجر به دوباره‌سازی شود.

پروژه های شرکت ابنیه سازان آدینه در زمینه بازسازی سبکی ساختمان را مشاهده نمایید.

انواع بازسازی ساختمان

بازسازی ساختمان معمولا در چند سطح انجام می شود که هر کدام کاربردها و روش‌های متفاوتی دارند:

• بازسازی آرکئولوژیک یا مرمت علمی
• بازسازی آرتیتسیک یا مرمت هنری
• بازسازی حفاظتی (مقاوم‌سازی)
• بازسازی سبکی
• پاکسازی سبکی
• بازسازی تکمیلی

پیش تر در مقاله ای با عنوان 6 روش بازسازی ساختمان به معرفی جامع هر کدام از انواع بازسازی ساختمان پرداخته ایم. در این مقاله قصد داریم به بررسی بازسازی سبکی بپردازیم.

تعریف بازسازی سبکی

به نقل از اساتید بزرگ حوزه مرمت می توان گفت بازسازی سـبکی یا آناستیلوز (Anastylosis)، به معنای دوباره ساختن بناهای تاریخی فروپاشیده به همان شکل اولیه است، یا دوباره‌سازی قسمتی از این بناها در همان موضع قبلی.

از این نوع مرمت فقط در مواردی می توان استفاده کرد که قطعات و اجزای مختلف آن، در اطراف یا محل حفاری به صورت پراکنده موجود باشند، به طوری که بتوان هر قطعه را در جای خودش قرار داد و یا جایگزینش کرد تا عملکرد قبلی خودش را داشته باشد.

پیش تر در مقالات حوزه مواد و مصالح ساختمان به انواع سیمان و کاربردهای آن در ساختمان پرداخته ایم.

زمان مناسب بازسازی سبکی

وقتی در یک ساختمان قدیمی یا بنای تاریخی بخواهیم ارزش‌های اصلی بنا را حفظ کنیم و یاد و خاطره گذشته را زنده نگه داریم، معمولا سعی می‌کنیم بین طرح جدید و قدیمی کمترین تفاوت وجود داشته باشد؛ برای انجام چنین کاری می شود از روش بازسازی سـبکی استفاده کرد. یعنی تکه‌های قدیمی را با اجزای جدید مشابه جایگزین می‌کنیم (البته نمی شود عیناً آنها را ساخت و اجرا کرد زیرا اصالت زمانی بنا از بین می رود و در اینصورت با تغییرات کم، بنای مدنظر ما دوباره جان می‌گیرد. از آنجایی که در بازسازی سبکی معمولا سبکِ طرح اولیه بنا بدون تغییر باقی می‌ماند، کاربرد گسترده‌ای در مرمت بناهای تاریخی دارد.

مقالات تخصصی در حوزه نظام مهندسی ساختمان را مطالعه نمایید.

هدف از بازسازی سبکی

درواقع هدف از این نوع بازسازی، مرمت و ترکیب مجدد قسمت‌های آسیب‌دیده و تخریب‌شده است تا دوباره بتوانیم بنا را در فرم اولیه خودش ببینیم. البته همه این‌ها در صورتی هست که بتوان اطلاعاتی درباره قسمت‌های آسیب‌دیده پیدا کرد تا هیچ تغییری به صورت متفاوت از فرم اولیه بنا انجام نشود. در غیر این صورت، بازسازی سبکی روش مطلوبی نخواهد بود.

در صورتی که اطلاعات خود بنا در دست نباشد، فقط زمانی می توان از بازسازی سبکی استفاده کرد که بررسی سبک‌های به کاررفته در بنا یا نمونه‌های مشابه آن در بازه‌های تاریخی مشابه قابل انجام باشد. درواقع آناستیلوز را برای بناها یا قسمت‌هایی به کار می‌برند که از گزند مردم و زمانه نجات پیدا کرده و جنبه فرهنگی، اهداف تاریخی و سیاسی در نگهداری و حفظ آنها اهمیت دارد.

پیش تر در مقالات حوزه اجرائیات ساختمان به انواع اسکلت بندی ساختمان پرداخته ایم.

یک نکته قابل اهمیت دیگر در روند بازسازی سبـکی این است که کارها باید با هدف قابل برگشت بودن انجام شوند، یعنی چه؟ یعنی اگر در طول زمان و به حسب تجربه، متخصصان دیگر به این نظر رسیدند که بازسازی سبکی صحیح نبوده و نتایج خوبی نداشته، بتوان تغییرات را به حالت قبل بازگرداند، به طوری که آسیبی به بنا وارد نشود.

هرآنچه در زمینه انواع تیرآهن و جدول وزنی آن در ساختمان سازی باید بدانید.

اجرای بازسازی سبکی

برای انجام بازسازی سبکی در یک پروژه، ابتدا باید وضعیت اصلی سازه به صورت علمی تایید شود، سپس محل مناسب هر جزء بازیابی شده را تعیین کنیم. اجزای جایگزین شده باید قابل تشخیص باشند، یعنی اگر قطعه اصلی پر از تزئینات باشد، قطعه جایگزین را باید ساده‌تر درنظر گرفت تا اصالت دوره ساخت حفظ شود.

در بازسازی سبکی احتمالاً مصالح و تکنیک‌های ساخت بنا در نسخه اولیه، کاربردی ندارند و یا اینکه از نظر مالی مقرون به صرفه نیستند. در نتیجه زمانی هم که عناصر یا قطعاتی از بین رفته باشند، ممکن است بتوان از مواد مدرنی مانند گچ، سیمان یا رزین‌های مصنوعی استفاده کرد؛ باتوجه به این توضیحات می توان نتیجه گرفت که بازسازی سبکی بیشتر در بناهای تاریخی که قدمت زیادی دارند استفاده می شوند و شاید کمتر آن را در صنعت ساخت و ساز ببینیم.

با اصول نوسازی ویلای قدیمی و روش‌های اجرای آن بیشتر آشنا شوید.

جمع بندی مطالب

اگر بخواهیم معنای بازسازی سبکـی را باهم مرور کنیم، می‌توانیم بگوییم بازسازی سبکی یعنی فعالیت‌هایی که باعث افزایش عمر یک ساختمان تاریخی می شود، یعنی ایجاد تغییر در هر بنایی که نیاز به تعمیر دارد. البته نکته قابل توجه این است که بازسازی سبکی کمی از تعمیرات پیچیده‌تر و کمی از نوسازی ساده‌تر است. زیرا قرار نیست اساس و سازه بنا تغییری پیدا کند. در ضمن در بازسازی سبکی این نکته را فراموش نکنید که کارها باید قابل برگشت باشند و شما باید بتوانید هر زمانی که خواستین، تغییرات را به حالت اول برگردانید.