انواع اسکلت بندی ساختمان، مزایا و معایب
اسکلت بندی چیست؟
در این مقاله به یکی از مهم ترین بخش های هر سازه یا ساختمان، یعنی اسکلت بندی خواهیم پرداخت.
همانطور که می دانید همواره یکی از مهمترین چالش های سازندگان ساختمان در ابتدای کار، انتخاب بهترین نوع اسکلت بندی برای ساختمان می باشد. انتخاب اسکلت بندی مناسب برای ساختمان علاوه بر تأثیرگذاری در قیمت تمام شده، موجب استحکام و دوام بیشتر ساختمان شده و به نوعی مبنایی برای تصمیمات بعدی می باشد.
مراحل ساختمان سازی
جهت ساخت سازه ای مستحکم و استاندارد در ساختمان سازی می بایست مراحل زیر به ترتیب اجرا شوند.
مراحل ساختمان سازی به ترتیب عبارتند از:
- خاک برداری
- پیاده کردن نقشه فونداسیون
- اجرای بتن مگر
- قالب بندی فونداسیون
- آرماتوربندی
- بتن ریزی پی
- اجرای اسکلت بندی
- اجرای سقف ها
- اجرای دیوار
اسکلت ساختمان چیست؟
وظیفه اسکلت در اصل پابرجا نگه‌داشتن کل ساختمان و حفظ تعادل و پایداری سازه آن می باشد. اسکلت هر ساختمان از قابی منظم متشکل از تیرها و ستون‌های متصل به یکدیگر تشکیل می‌شود تا بتواند در برابر بارهای وارده مقاومت لازم را داشته باشد. اسکلت‌ها بارهای وارده را به فونداسیون ساختمان منتقل نموده و به‌عنوان پایه‌ای برای پشتیبانی از کل سازه عمل میکنند.
انواع اسکلت ساختمان
می توان گفت که اسکلت بندی ساختمان، تعیین کننده ساختار و استحکام آن می باشد. بدون وجود اسکلت، ساختمان ها در چند ثانیه به تپه هایی از خشت و خاک تبدیل خواهند شد.
به طور کلی سه نوع اسکلت متداول برای ساختمان سازی وجود دارد:
- اسکلت فلزی
- اسکلت بتنی
- اسکلت چوبی
اسکلت بندی در ساختمان سازی، بر مبنای استحکام و وزن اسکلت به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می شود:
به اسکلت های فلزی و چوبی سبک، اسکلت بندی سبک گفته می شود و اسکلت بندی سنگین نیز، همان اسکلت های بتنی و فلزی و چوبی سنگین می باشد.
هرکدام از انواع اسکلت بندی کاربردها، مزایا و معایبی دارند که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت و مزایا و معایب هرکدام را بیان خواهیم کرد.
اسکلت فلزی، مزایا و معایب
اسکلت فلزی چیست؟
اسکلت‌های فلزی بعنوان یک سازه مطمئن مورد استفاده قرار گیرند. از آنجایی که اسکلت فلزی از فولاد، تیر و ستون تشکیل‌شده است، با نام اسکلت فولادی نیز شناخته می‌شود.
فولاد به‌عنوان فلزی در صنعت ساختمان‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرد. شکل‌پذیری بالای فلزات، مقاومت جوش و خاصیت ارتجاعی آنها باعث شده است که در اسکلت‌های فلزی، ستون‌های عمودی و تیرهای افقی از طریق جوش یا اتصالات پیچ و مهره‌ای به یکدیگر متصل گردیده و کلافی مستحکم را تشکیل دهند. تیرهای افقی بارهای جانبی اعمال‌شده در محور خود را مقامت میکنند و ستون‌های عمودی بارهای عمودی را متحمل می‌شوند.
اسکلت فلزی به سه دسته تقسیم می شود:
- اتصالات جوشی
- اتصالات پیچ و مهره ای
- اتصالات پرچی (این نوع اتصالات تقریبا منسوخ شده است)
مزایای اسکلت‌بندی فلزی
- اسکلت‌بندی ساختمان فلزی در مقایسه با اسکلت بتنی وزن کمتری دارد، درنتیجه وزن کلی سازه کاهش پیدا می‌کند.
- نسبت مقاومت به وزن در قطعات فلزی بیشتر است، به همین دلیل در ساخت برج‌ها و ساختمان‌هایی که در زمین‌های سست ساخته می‌شود از اسکلت فلزی استفاده می‌شود.
- دوام و ماندگاری فولاد بسیار بالا می باشد و قابلیت بهره‌برداری درازمدت را خواهد داشت.
- ساختمان‌هایی که اسکلت فلزی دارند در برابر انفجار مقاوم‌تر هستند.
- اجرای اسکلت فلزی در مقایسه با اسکلت بتنی سریع‌تر بوده و زمان کمتری صرف آن می‌شود.
- اسکلت فلزی قابلیت مقاوم‌سازی و تقویت پذیری دارد و حتی می‌توان قسمت‌های جدیدی به آن اضافه کرد.
معایب اسکلت فلزی
- اسکلت‌بندی فلزی ساختمان در برابر آتش‌سوزی و دمای زیاد آسیب‌پذیر است.
- فلز در مجاورت عوامل خارجی دچار خوردگی می‌شود.
- هزینه اسکلت فلزی بالا است.
- شکست جوشکاری و تمایل قطعات تحت‌فشار به کمانش از دیگر معایب سازه فلزی است.
اسکلت بتنی، مزایا و معایب
اسکلت بتنی چیست؟
ساختمانی که در آن از اسکلت بندی بتنی استفاده شده باشد، سازه ای است که در ساخت آن بتن یا بتن آرمه (تشکیل شده از سیمان، ماسه، شن و فولاد به شکل میلگرد) به کار گرفته شده است. اگر در اجرای ساختمان و در ستون‌ها، شاه‌تیرها و پی، بتن به کار گرفته شده باشد، آن ساختمان از اسکلت بندی بتونی برخوردار است.
در ساختمان‌های با اسکلت بندی بتنی، تمامی تیرهای اصلی و دیوارهای برشی از بتن ساخته می‌شوند. در ساختمانی که اسکلت بندی بتنی دارد، قسمت‌های زیر از بتن ساخته می‌شوند:
- تیرهای اصلی (قسمت هایی که ستون ها رو به هم وصل میکنند)
- تیرهای فرعی (قسمت هایی که بین تیر های اصلی قرار گرفته به صورت اریب)
- پی و فونداسیون
- پله
- دیوار برشی (دیوار های باربر ساختمان)
- سقف
- ستون
همانطور که پیشتر به تعریف بتن و معرفی تخصصی اجزا آن پرداختیم، بتن یک ماده چسبنده می باشد که از فعل و انفعال سیمان‌های هیدرولیکی و آب ساخته می‌شود. صنعت بتن نیز همانند تمامی موارد دیگر مربوط به ساختمان سازی، همواره در حال پیشرفت و افزایش کیفیت می باشد و روزانه شاهد اجراهای متفاوت از این ماده در سازه‌های مختلف هستیم. به طور خاص استفاده از بتن در پل‌ها و سدها مرسوم می باشد.
مزایای اسکلت بتنی
- اسکلت بتنی در برابر آتش‌سوزی، نفوذ آب و رطوبت مقاومت بسیار بالایی دارد.
- اسکلت بتنی در مقایسه با اسکلت فلزی قیمت مقرون‌به‌صرفه تری دارد.
- برای اجرای اسکلت‌بندی ساختمان بتنی در مقایسه با روش‌های دیگر نیاز به نیروی متخصص کاهش می‌یابد.
- ساختمان‌های اسکلت بتنی در مقایسه با اسکلت فلزی مستحکم‌تر بوده و نیاز به محافظت کمتری دارد.
- بتن دارای قابلیت شکل‌دهی قابل‌توجهی است و به هر شکلی می‌توان آن را قالب‌ریزی کرد.
- با توجه به وجود آرماتور، اسکلت‌های بتنی مقاومت کششی بالایی دارند.
- ازآنجایی‌که بتن مسلح را به هر شکلی می‌توان قالب‌ریزی کرد، در اجرای سازه‌های پیش‌ساخته مورداستفاده قرار می‌گیرد.
معایب اسکلت بتنی
- اسکلت بتنی وزن سنگین‌تری نسبت به اسکلت فلزی دارد.
- در مقایسه با اسکلت فلزی مقاومت کششی پایین‌تری دارد.
- در برابر انفجار ناپایدار است.
اسکلت چوبی، مزایا و معایب
اسکلت چوبی چیست؟
تصمیم گیری در رابطه با انتخاب اسکلت بندی به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی نیز بستگی دارد. در کشورهای آمریکای شمالی، کشورهای شمال اروپا و کشور استرالیا اکثراً از اسکلت چوبی سبک استفاده می‌شود. استحکام اسکلت‌های سبک به واسطه حضور پنل‌های سفت (کامپوزیت تخته سه لا) درون آنها است. این پنل‌ها تمام یا قسمتی از دیوارها را پوشش می‌دهند.
اسکلت چوبی از عناصر زیر تشکیل می‌شود:
- تیرهای افقی برای پشتیبانی از کف ساختمان
- تیرهای ستونی عمودی
- تیرهای عرضی برای شکل‌دهی به سقف
- ورقه‌های پوشاننده برای شکل‌دهی
- روکش‌های پوشاننده دیوارها
در گذشته از روشی به نام اسکلت بندی چوبی بالونی استفاده می‌شد ولی در حال حاضر در جایی که قرار باشد از اسکلت چوبی استفاده شود، از روش سکویی استفاده می‌شود. چرا که اجزای تشکیل دهنده‌ی آن سبک تر، کوتاه‌تر و مقاوم‌تر هستند.
مزایای اسکلت چوبی
- اقتصادی بودن
- شکل پذیری
- دارای وزن سبک
- عایق صوتی و حرارتی خوب
- سهولت در انجام کار
- قابلیت حمل آسان آن
معایب اسکلت چوبی
- مقاومت پایین در برابر سیل و طوفان
- آتش‌زا بودن
جمع بندی مطالب
همانطور که در این مقاله گفته شد اسکلت‌بندی انواع متفاوتی دارد که هرکدام از آنها با توجه به مواردی از قبیل نوع سازه، شرایط آب و هوایی، درخواست کارفرما، شرایط اجرا، هزینه‌های در نظر گرفته‌شده و… اجرا می‌گردد. بااین‌حال اسکلت فلزی و بتنی از رایج‌ترین روش‌های اسکلت‌بندی در کشور ما به شمار می‌آیند.
ضمن تشکر از اینکه تا انتهای این محتوا در وب‌سایت ابنیه سازان آدینه با ما همراه بودید، در انتها به اطلاع شما می رسانیم در هر نقطه از ایران که هستید، می توانید در خصوص اجرای انواع اسکلت‌بندی فلزی و غیر فلزی از مشاوره رایگان تیم پشتیبانی ما استفاده نمایید. همچنین مشاورین و مهندسین مجرب در گروه ابنیه سازان آدینه آماده پاسخ‌گویی به سوالات شما در خصوص کلیه امور ساختمانی می‌باشند.
بدون دیدگاه