کاور بتن چیست و انواع آن در صنعت ساختمان
در اکثر سازه‌ها، بتن تقویت‌شده با میلگرد به عوامل مختلف محیطی در معرض است و ممکن است آسیب ببیند. به همین دلیل از پوشش بتن یا کاور بتن استفاده می‌شود تا مقاومت و کیفیت بتن افزایش یابد. اجرای پوشش بتن معمولاً با استفاده از روش‌ها و تجهیزات مختلف انجام می‌شود.
کاور بتن چیست؟
پوشش بتنی که به عنوان یک لایه محافظتی دور میلگردها در سازه‌ها شناخته می‌شود را کاور بتن می گویند. این لایه کاور بتن به عنوان فاصله حداقلی میان میلگرد و سطح بتن تعریف می‌شود، که از طرفی در محافظت از میلگرد در برابر خوردگی و آتش، نقش بسیار مهمی دارد.
استفاده از تعیین پوشش بتن مخصوص تقویت سازه‌های بتنی نیاز به یک اسکنر دارد. این اسکنر به تعیین قطر آرماتور کمک می‌کند و در نهایت، پوشش بتن را مشخص می‌سازد.
دلایل استفاده از کاور بتن
در بخش قبلی، مهمترین وظیفه پوشش بتن را بررسی کردیم. اما کاربردهای آن به طور کلی شامل:
- حفاظت از میلگرد در برابر خوردگی ناشی از شرایط محیطی
- حفاظت از میلگرد در برابر آتش‌سوزی
- ایجاد شرایط مناسب برای قرار دادن آرماتور در داخل بتن
- جلوگیری از لغزش میلگرد در محیط بتن
حداکثر و حداقل کاور بتن روی میلگرد
اهمیت حفظ پوشش بتن بر روی میلگرد و تأثیر آن در عمر مفید سازه بتنی ضرورت دقت بالایی در نصب میلگرد و ریختن و تراکم بتن را ایجاد می‌کند. در صورت عدم وجود دستورالعمل مشخص برای حداقل کاور بتنی در نقشه، رعایت مفاد آیین‌نامه و استانداردها بر اساس ضوابط آنها الزامی است. از آنجا که پوشش بتنی بر روی میلگرد مهمترین عامل حفاظت در برابر خوردگی و آتش‌سوزی است، ضخامت و کاور بتن نباید کمتر از استانداردها و مقررات باشد. در انتهای میلگردها در قسمت‌های کف و سقف که در معرض تعرق نیستند، با تأیید نهاد نظارت، رعایت حداقل ضخامت پوشش بتنی الزامی نمی‌باشد.
عوامل موثر در کاور بتن میلگردها چیست؟
بعضی از عوامل مؤثر در کاور بتن روی میلگردها عبارتند از:
- حجم بتن اطراف میلگرد
- ویژگی‌های مکانیکی میلگرد
- بخش محصور در بتن برای جلوگیری از گسترش ترک در مقطع بتن مسلح
- وضعیت سطوح میلگردها
- ابعاد میلگردها
روش های اسکن میلگرد در بتن برای تعیین کاور بتن
همانطور که اشاره کردیم، پوشش بتن بر روی آرماتور توسط دستگاهی به نام اسکنر آرماتور تعیین می‌شود. اسکن میلگرد در بتن یک فرآیند است که مکان آرماتورها و تخمین پوشش بتن بر روی آنها را با استفاده از روش‌های الکترومغناطیسی مشخص می‌کند.
آرماتورها با امواج الکترومغناطیسی کم فرکانس نسبت به بتن واکنش شدیدی ایجاد می‌کنند و امواج الکترومغناطیسی را می‌توان از سطح بتن به آنها اعمال کرد. با شناسایی محل آرماتور بندی، سپس به تعیین پوشش بتن پرداخته می‌شود. تعیین پوشش بتن با استفاده از دستگاه اسکن آرماتور به دو صورت انجام می‌شود که در این بخش به توضیح آنها پرداخته می‌شود.
تعیین کاور بتن روش اول
در این روش، شار مغناطیسی توسط یک سیم‌پیچ محرک ایجاد می‌شود. مقدار شار عبوری از بتن و شدت آن توسط یک سیم پیچ حساس اندازه‌گیری می‌شود و کل مدار توسط یک هسته فرومغناطیسی بسته می‌شود.
توجه داشته باشید که بتن، رسانای خوبی برای شار مغناطیسی نیست، اما با وجود مقاومت بالا، هنگامی که جستجوگر اسکنر به نزدیکی آرماتور می‌رسد، سیم پیچ حساس شروع به نشان دادن شار مغناطیسی زیادی می‌کند؛ زیرا آرماتور نوعی هادی مناسب محسوب می‌شود. شدت جریان اندازه‌گیری شده در سیم پیچ به ضخامت پوشش بتنی روی میلگرد بستگی دارد و می‌توان با انجام اندازه‌گیری‌های دقیق، ضخامت کاور بتن را تعیین کرد.
پیشنهاد مقاله ؛ آرماتوربندی چیست و کاربردهای آن
تعیین کاور بتن روش دوم
این روش برای محاسبه پوشش بتن از جستجوی سطح بتن با یک سیم پیچ الکتریکی متصل به منبع جریان متناوب و نشانگر جریان استفاده می‌کند. هنگامی که کاوشگر اسکنر روی سطح بدون آرماتور حرکت می‌کند، نشانگر جریان کاهش سطح جریان را نشان می‌دهد. جریان کاهش یافته تا جایی کم می‌شود که زمانی که کاوشگر دقیقاً بالای آرماتور است، به یک مقدار حداقلی برسد.
بنابراین، میدان مغناطیسی تولید شده توسط سیم پیچ باعث ایجاد جریان گردابی القایی در آرماتور می‌شود که به نوبه خود هر کدام از آنها، میدان مغناطیسی ثانویه‌ای را ایجاد می‌کنند. میدان مغناطیسی ثانویه تشکیل شده، جریانی مخالف جریان اولیه تولید می‌کند. این به این منظور است که کاهش جریان اولیه نشان داده شده توسط نشانگر، وجود آرماتور در بتن را ثابت می‌کند و پوشش بتن را می‌توان به خوبی تعیین کرد.
تعیین کاور بتن با استفاده از روش الکترومغناطیسی و کالیبراسیون اسکن میلگرد
به طور کلی برای تعیین پوشش بتن و پوشش بتن روی آرماتور از روش‌های الکترومغناطیسی استفاده می‌شود. این روش از دستگاه‌های کار با باتری بهره می‌برد که از اصول الکترومغناطیسی برای اندازه‌گیری پارامترهای مرتبط با آرماتور و پوشش بتن استفاده می‌کند.
در این روش، وجود فولاد بر روی میدان الکترومغناطیسی تاثیر می‌گذارد. جریان متناوب از یک کویل عبور می‌کند و در کویل دیگر تقویت و اندازه‌گیری می‌شود. این دستگاه‌ها ممکن است یک سیستم کویل منفرد یا چندگانه داشته باشند. دستگاه‌های جریان گردابی به اندازه‌گیری تغییرات امپدانس می‌پردازند و به تمام فلزات رسانا حساس هستند، در حالی که ابزارهای القای مغناطیسی نسبت به مواد غیرمغناطیسی حساس نیستند و واکنشی نشان نمی‌دهند.
انواع اسپیسر برای تعیین کاور بتن
برای اجرای پوشش دقیق و اصولی، باید از اسپیسر کاور بتن استفاده شود. اسپیسرها برای حفظ فواصل بین میلگردها به کار می‌روند و باعث می‌شوند که بتن ریزی با کیفیت خوبی صورت بگیرد و مقاومت بتن افزایش یابد. انواع اسپیسر شامل اسپیسر راندبیس، اسپیسر فلت بار، اسپیسر لانگ بیس، و اسپیسر تیرچه می‌باشند.
انواع کاور بتن در صنعت ساختمان
در صنعت ساختمان، انواع مختلفی از پوشش بتن برای اهداف مختلف استفاده می‌شوند. برخی از انواع معمول پوشش بتن به شرح زیر هستند:
کاور مقاومتی
این نوع پوشش برای مقابله با عوامل محیطی نظیر تغییرات دما، تغییرات رطوبت، تاثیر نور UV و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. این پوششها معمولاً شامل مواد شیمیایی مقاوم به آب، اسیدها، بازها و اشعه UV می‌باشند.
کاور ضدآب
پوشش‌های ضدآب برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل بتن استفاده می‌شوند. این پوشش ها معمولاً در سازه‌های زیرزمینی، استخرها، و سازه‌هایی که در معرض رطوبت هستند، اجرا می‌شوند.
کاور نفوذپذیری هوا
برخی از پوششها به منظور کاهش نفوذ هوا به داخل سازه‌ها و افزایش عایق‌نگهداری حرارتی استفاده می‌شوند.
کاور حرارتی
این پوششها برای کنترل انتقال حرارت و حفظ دما در سازه‌ها به‌کار می‌روند. ممکن است شامل عایق‌های حرارتی باشند.
جمع بندی نهایی
در نهایت، پوشش بتن یا کاور بتن نقش بسیار حیاتی در عملکرد و عمر مفید سازه‌های بتنی ایفا می‌کند. این لایه محافظتی به عنوان یک پوشش محافظ بر علیه خوردگی، آتش، و عوامل محیطی ایفای نقش می‌کند. کاور بتن باعث افزایش مقاومت سازه در برابر عوامل خارجی شده و در نتیجه، کاهش نیاز به تعمیرات و نگهداری اضافی را فراهم می‌آورد. انتخاب و اجرای صحیح کاور بتن می‌تواند تاثیر زیادی در بهره‌وری و ایمنی سازه داشته باشد.
بدون دیدگاه