نبشی و ناودانی و کاربردهای آنان در صنعت ساختمان
نبشی و ناودانی به عنوان پرکاربردترین محصولات در صنعت ساختمانی شناخته می‌شوند که در واقع در دسته اتصالات ساختمانی قرار دارند. این دو محصول با تمام تفاوت‌های زیادی که از نظر شکل و کاربرد دارند، جزو پروفیل‌های باز ساختمانی شمرده می‌شوند و همچنان یکی از بخش‌های بسیار اساسی در صنعت ساختمان‌سازی، به‌ویژه در مراحل اسکلت‌بندی، به حساب می‌آیند. در این مقاله، سعی داریم تا یک معرفی کامل از این دو محصول و کاربردهایشان را ارائه دهیم، تا به شما امکان دهیم تا تفاوت‌های بین نبشی و ناودانی را بیاموزید.
تاریخچه پروفیل‌های باز ساختمانی
برای بررسی تاریخچه پروفیل‌های ساختمانی، ابتدا باید دانش کافی از مواد اولیه رایج برای تولید آنها، به عنوان مثال فولاد، را داشته باشیم و همچنین تاریخچه روش‌های نوین تولید فولاد را بشناسیم. از زمانی که روش‌های بازده بالاتر تولید فولاد وارد صنعت فولادسازی شدند، به دلیل سهولت در فرآیندهای تولیدی، طبیعتاً هزینه‌ها کاهش یافت و میزان و حجم تولید آن نیز افزایش یافت. بنابراین، فولاد به تدریج جایگاه استحکام‌بخشی در صنایع مختلف پیدا کرد و به دلیل استحکام بالا، موارد مصرف آن نیز گسترش یافت.
در بازه زمانی میان سال‌های 1850 تا 1855، هنری بسمر که به او پدر فولاد می‌گویند، در حال کار بر روی پروژه تولید فولاد با هزینه کم برای صنایع نظامی بود و موفق شد روش جدیدی برای تولید فولاد بدون سوخت را کشف کند که آن را “تولید آهن بدون سوخت” نام‌گذاری کرد. در این فرآیند، که به آن “فرآیند بسمر” هم گفته می‌شود، هوا از لابه‌لای چدن مذاب عبور داده می‌شود و اکسیژن برای سوزاندن ناخالصی‌ها استفاده می‌شود، که در نتیجه فولاد به دست می‌آید.
پیشنهاد مقاله ؛ عرشه فولادی چیست و کاربردهای آن
این روش نوین، با بازدهی فوق‌العاده بالا، پس از پایان دوره نزاع و جنگ، توجه مهندسان صنایع مختلف را به خود جلب کرد. به همین دلیل، هنگامی که این روش توسط هنری بسمر کشف شد، هرکس به دنبال فرصت‌های استفاده از فولاد برای اهداف مختلف فنی و ساختمانی بود. در این فرآیند، صنعت ساختمان‌سازی به عنوان یکی از حوزه‌های اساسی، به خاطر محدودیت‌های مصالح سنتی، به‌سرعت به سوی بهره‌مندی بیشتر از فولاد، به‌عنوان یک ماده ساختمانی نوین و مقاوم، جلب توجه کرد.
نبشی به عنوان یکی از پروفیل‌های اتصالی ساده، در صنعت جایگاه و کاربرد ویژه‌ای پیدا کرد. از آنجا که نبشی به راحتی قاب‌های مختلف با کارایی‌های گوناگون را بسازمانی و به کار گرفتن آن در صنعت ساختمان را فراهم می‌کند، به عنوان یک ابزار چندمنظوره بسیار محبوب شده است. البته، همچنین ناودانی نیز کاربردهای فراوانی دارد که در متن آینده به آن پرداخته خواهد شد.
نبشی چیست؟
نبشی یا به‌عبارت‌دیگر Angle bar، یکی از پرکاربردترین پروفیل‌های فلزی در صنعت ساختمان‌سازی است که نقش مهمی در اتصالات دقیق و حیاتی این صنعت ایفا می‌کند. نبشی‌ها با حروف اختصاری L نمایان می‌شوند، که این نام‌گذاری به دلیل شکل ظاهری آنها است؛ یک زاویه که از دو ضلع عمود بر هم تشکیل شده است. اگر این دو ضلع از نظر اندازه برابر باشند، به آن نبشی بال مساوی یا L200 اطلاق می‌شود. هرچند برخی از افراد ترجیح می‌دهند نبشی‌های بال مساوی را با حرف V نشان دهند، اما این نام‌گذاری به‌ندرت رایج است و اغلب نبشی‌ها را به اختصار L نشان می‌دهند و ابعاد بال‌هایشان را کنار آن می‌نویسند.
گرچه نبشی‌ها در صنایع مختلف استفاده می‌شوند، اما در صنعت ساختمانی به ویژه کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارند. می‌توانید با مراجعه به جداول ابعاد استاندارد در دنیا، ابعاد مشخص و استاندارد نبشی را به‌دست آورید. به‌طور کلی، مقاطعی که از دو ضلع عمود بر هم تشکیل‌شده باشند، نبشی نامیده می‌شوند و این نام‌گذاری به دلیل شکل ظاهری آنان است؛ یک زاویه که برای اتصالات مختلف و محکم‌کاری آنها به‌کار می‌رود. البته در ادامه به بررسی جزئیات و کاربردهای متنوع آنها می‌پردازیم.
نبشی می‌تواند از مواد مختلفی از جمله فولاد ساختمانی، آهن، استیل، آلومینیوم و حتی پلاستیک ساخته شود. جنس انتخابی نبشی نه تنها ارتباط مستقیمی با نام‌گذاری آن ندارد، بلکه به موارد مصرف خاص و مناسبی که برای آن تعیین شده است، مربوط می‌شود. به‌عنوان مثال، در مکان‌هایی که به اتصالات فولادی ساختمانی با استحکام بالا نیاز است، استفاده از نبشی‌های پلاستیکی توصیه نمی‌شود و برعکس.
نبشی‌ها به‌صورت تکی یا ترکیبی در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، و این محصول به‌عنوان یکی از سازه‌های حیاتی فلزی در صنعت ساختمان شناخته می‌شود. نیازهای داخلی کشور در زمینهٔ تولید نبشی‌های آهنی و فولادی، به طور عمده از دو منبع تأمین می‌شود. این نبشی‌ها یا به‌صورت وارداتی از کشورهایی همچون روسیه و اوکراین وارد می‌شوند، یا به‌طور داخلی در کارخانه‌های تولید می‌شوند. یکی از مهم‌ترین کارخانه‌های فعال در زمینهٔ تولید نبشی در داخل کشور، کارخانه شکفته مشهد است. البته این کارخانه تنها تولیدکننده نبشی نیست و رقبای داخلی دیگری نیز وجود دارند که محصولات با کیفیت خود را در بازار عرضه می‌کنند.
انواع مختلف نبشی
به شکل کلی نبشی‌های ساختمانی دو نوع دارند که هرکدام از این انواع نبشی ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان رادارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
نبشی پرسی
نبشی‌های پرسی در واقع ورق‌های فولادی نوارنبری هستند که در خط تولید، فرآیند شکل‌دهی سرد را تجربه کرده‌اند. نام پرسی به دلیل این است که یک قالب مخصوص با زاویه مناسب، نوارهای جداشده از ورق فولادی را از وسط فشار داده و خم می‌کند. هدف از این فرآیند، به دست آوردن زاویه نبشی به حد ممکن به 90 درجه است، اما این زاویه همیشه به صورت دقیق صد در صد نیست و احتمال وجود خطای اندک در آن وجود دارد.
نبشی‌های پرسی معمولاً به شکل مدل بال مساوی تولید می‌شوند و از فولاد ساختمانی St37 برای ساخت آنها استفاده می‌شود. فرآیند تولید این نبشی‌ها دو مرحله‌ای است، که در ابتدا نوارهای ورق فولادی را برش می‌دهند و سپس آنها را خم می‌کنند.
نبشی فابریک
نبشی‌هایی که برای تولید آنها از نورد گرم استفاده می‌شود را به‌صورت کلی نبشی فابریک می‌گویند. نبشی‌های فابریک به‌واسطه اینکه از شکل‌دهی اسلب های گداخته ساخته می‌شوند خواص مکانیکی متفاوتی با نبشی‌های پرسی دارند. به این صورت که برشکاری و سوراخ‌کاری و خم نبشی‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر است. به همین دلیل هم برای کاربردهای مختلف و گوناگون‌تری نسبت به نبشی‌های پرسی مورداستفاده قرار می‌گیرند. مانند ساختن قفسه‌های آهنی. البته در صنعت ساختمان بسته به کارکردهای مختلف، استفاده از نبشی پرسی رایج‌تر است.
نبشی‌های فابریک به‌صورت یک مرحله‌ای ساخته می‌شوند، به این معنا که به جای خم کردن، با استفاده از یک قالب به شکل آنها می‌آیند و یک‌تکه از خط تولید خارج می‌شوند. تفاوت‌های اساسی بین نبشی‌های فابریک و پرسی در فرآیند تولید و ویژگی‌های مکانیکی آنهاست، زیرا از نظر ظاهری هیچ تفاوت مشهودی بین آنها وجود ندارد، و هر دوی آنها مدل‌های بال مساوی و بال نامساوی را تشکیل می‌دهند.
کاربرد نبشی
از جمله کاربردهای گسترده نبشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اتصال پل به ستون
- اتصال تیرآهن به بیم باربر
- اتصال ستون به صفحات فونداسیون
- ساختن و تقویت ستونها
- ساختن خرپا
- ساختن سقف کرمیت برای بال های بالایی تیرچه
- اتصالات ساده
ناودانی چیست؟
ناودانی یکی از پروفیل‌های ساختمانی پرکاربرد است که برای ساختن پایه‌ها و قاب‌های مختلف سازه‌ها به کار می‌رود. ناودانی ممکن است به صورت صنعتی یا ساختمانی باشد و از جنس فلزی، به خصوص فولاد، ساخته می‌شود. این پروفیل شکل ظاهری مشابه حرف U انگلیسی دارد، با یک سطح افقی و دو بال عمودی که زوایا داخلی آن منحنی و گرد هستند.
ناودانی‌ها ممکن است از جنس‌های مختلفی تولید شوند، از جمله آهن گالوانیزه، آلومینیوم، استیل و فولاد. همچنین، در تولید ناودانی از کامپوزیت‌های پلیمری، آلومینیومی و فولادهای ضدزنگ نیز استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که جنس ناودانی در تعیین قیمت آن نقش مهمی ایفا می‌کند، به مانند نبشی.
ناودانی‌های آلومینیومی معمولاً به دلیل وزن سبکی که دارند و قابلیت شکل‌پذیری بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ناودانی‌ها از مقاومت و استحکام خوبی برخوردار هستند. آلومینیومی‌ها معمولاً در تولید چهارچوب‌های در و پنجره، شاسی تریلرها و همچنین اسکلت سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صنعت ساختمان، بیشترین مصرف ناودانی آلومینیومی در تولید در و پنجره و اسکلت‌ها مشاهده می‌شود.
انواع ناودانی
ناودانی‌ها انواع مختلفی دارند، اما دسته‌بندی آنها کمی گسترده‌تر از نبشی است. در یکی از سیستم‌های دسته‌بندی، ناودانی‌ها به دو نوع فابریک و پرسی تقسیم‌بندی می‌شوند.
ناودانی پرسی در واقع از خم کردن ورق‌های فولاد برش خورده با استفاده از نورد سرد تولید می‌شود. به عبارت دیگر، U شکل ورق‌ها به دست می‌آیند.
ناودانی فابریک از نورد گرم تولید می‌شود و مستقیماً از داخل خط تولید به همان شکل U خارج می‌شود. این دو نوع ناودانی به نظر مشابه می‌آیند، اما به دلیل تفاوت در روش تولید، خواص و مقاومت آنها متفاوت است.
یک سیستم دیگر دسته‌بندی ناودانی‌ها را به دو نوع ساده و مشبک تقسیم می‌کند.
ناودانی مشبک
این نوع ناودانی از ورق‌های گرم گالوانیزه تولید می‌شود و به دو صورت گرم و سرد در بازار موجود هستند. ناودانی مشبک بیشتر برای مواردی همچون ساختن قفسه‌های محکم فولادی، سازه‌های سبک فولاد و نصب سنگ استفاده می‌شود.
ناودانی ساده
ناودانی‌های ساده نیز از ورق‌های گرم تولید می‌شوند و در صورت نیاز و تقاضا می‌توان آنها را گالوانیزه کرد. از ناودانی‌های ساده بیشتر در ساختن پل‌های باربر استفاده می‌شود.
ناودانی سبک و سنگیی
ناودانی‌ها در دو دسته‌ی سبک و سنگین قرار دارند که وزن آنها معیار مشخص‌کننده تفاوت است. ناودانی‌های سبک، با وزن کمتر از وزن استاندارد تعریف‌شده در جدول اشتال، برای کاربردهایی با محدودیت وزن مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از این نوع ناودانی به دلیل وزن کمتر آنها بسیار رایج‌تر است.
ناودانی‌های سنگین، با وزن کاملاً مطابق با اعداد استاندارد جدول اشتال، برخی محدودیت‌های وزنی را ندارند و تنها تعداد معدودی از تولیدکنندگان داخلی و شرکت‌های اروپایی قادر به ساخت آنها هستند. در انتخاب ناودانی مناسب، به عنوان خریدار، نیاز است تا به دقت از مورد مصرف ناودانی و ویژگی‌های آن مطلع شوید تا بتوانید شکل درست و صحیح آن را خریداری نمایید.
جمع بندی نهایی
به طور کلی، نبشی و ناودانی به عنوان دو نوع پروفیل فلزی در صنعت ساختمان با اهمیت بالایی شناخته می‌شوند. نبشی به عنوان یک پروفیل با شکل زاویه‌دار و دو ضلع عمود بر هم، به‌طور گسترده در ساخت قاب‌ها، اتصالات، و سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروفیل از جنس‌های مختلفی از جمله فولاد، آهن، استیل، آلومینیوم و حتی پلاستیک تولید می‌شود.
ناودانی نیز یک پروفیل حیاتی در ساختمان است که اغلب به شکل حرف “U” طراحی شده و دارای دو بال عمودی و یک سطح افقی است. این پروفیل معمولاً از جنس‌های آهن گالوانیزه، آلومینیوم، استیل و فولاد تولید می‌شود. ناودانی‌ها به دو دسته فابریک و پرسی تقسیم می‌شوند، هرکدام با خصوصیات و کاربردهای متفاوت. ناودانی‌های فابریک از جنس ورق‌های گرم تولید می‌شوند و ناودانی‌های پرسی از خم کردن ورق‌های فولاد برش‌خورده با نورد سرد به‌وجود می‌آیند.
در نهایت، این دو نوع پروفیل فلزی به‌طور گسترده در ساختمان‌ها، اتصالات، سازه‌های فلزی، و بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند و با توجه به ویژگی‌ها و مزایای هرکدام، انتخاب مناسب برای هر پروژه وظیفه‌های خاص خود را دارد.
از چه موادی می‌توان نبشی تولید کرد؟
نبشی از مواد مختلفی از جمله فولاد، آهن، استیل، آلومینیوم و حتی پلاستیک تولید می‌شود.
تفاوت‌های اصلی بین نبشی و ناودانی
شکل ظاهری ، استفاده و کاربردها ، شکل تولید ، وزن و کاربرد
بدون دیدگاه