مشارکت در ساخت چیست ؟
همان‌طور که از نام مشارکت مشخص است، این قرارداد یک نوع «توافق» دو طرفه است که هر یک از طرفین در آن آورده‌ای دارند و با توجه به نسبت آورده‌شان با هم شریک می‌شوند.
بگذارید مثال واضح‌تری بزنیم؛ مثلا شما صاحب خانه‌ای ویلایی و کلنگی هستید. با توجه به افزایش جمعیت و نیاز به مسکن و بالا رفتن قیمت خانه، به این فکر افتاده‌اید که خانه‌تان را خراب کنید و در همان زمین، آپارتمانی چند طبقه بسازید.
اما مشکل اصلی شما این است که نه تخصص این کار را دارید و نه پولش را. اینجاست که مشارکت در ساخت می‌تواند به کمک شما بیاید. به این صورت که یک سازنده سرمایه و تخصص خود را با شما شریک میشود و برایتان آن خانه کلنگی را تبدیل به آپارتمانی چند طبقه میکند. در نهایت شما با سازنده در سودی که از این ساخت و ساز به دست می‌آید شریک می‌شوید.
نحوه مشارکت در ساخت و ساز
نحوه مشارکت در ساخت و ساز به این صورت است که مالک یک قطعه زمین یا ساختمان قصد احداث واحدهایی مسکونی یا تجاری را دارد. منتها برای پیاده سازی ایده اش پول و سرمایه کافی را در اختیار ندارد. در چنین شرایطی قرارداد مشارکت ساخت و ساز به یاری مالک می آید. زیرا بر اساس این قرارداد مالک زمین در اجرای پروژه ساخت و ساز خود از خدمات، امکانات و سرمایه پیمانکار بهره مند خواهد شد.
ناگفته نماند بر اساس قرارداد منعقد شده بخش یا درصدی از پروژه به طرف سازنده تعلق خواهد گرفت. به این ترتیب تقسیم هزینه میان مالک و سازنده صورت می گیرد. در ادامه شما را با شرایط مشارکت در ساخت و انواع مشارکت نیز آشنا خواهیم کرد.
شرایط مشارکت در ساخت
در خصوص شرایط و نحوه مشارکت لازم است نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
- محاسبه میزان مشارکت و همین طور درصد سود هر یک از طرفین قرارداد باید طبق نرخ تورم و تغییرات قیمت مسکن در بازار انجام شود.
- هزینه های پروژه بسته به عوامل مختلفی از جمله شهر و منطقه مورد نظر متفاوت خواهد بود. به همین دلیل هزینه های ساخت و ساز بر اساس قیمت هر متر مربع آپارتمان نوساز در همان شهر و منطقه حساب می شود.
- در قراردادهای مشارکت ساخت و ساز سهم مالک و پیمانکار از میانه 50% تعیین می شود؛ یعنی مالک 55% از پروژه سهم برده و 45% آن نصیب پیمانکار می گردد. البته این تقسیم سهم تنها یک مثال رایج بوده و امکان تغییر آن به درصدهای 60 و 40 نیز وجود دارد.
- در پروژه های مشارکتی پیش از هر اقدامی باید ارزش ملک و ارزش نهایی پروژه را محاسبه نمود. توجه داشته باشید تعیین میزان سود و همین طور ارزش ملک با بکارگیری فرمول های ویژه ای انجام می گیرد.
- همان طور که گفته شد مشارکت ساخت و ساز نوعی قرارداد است. خاصیت قراردادها را می توان در این دانست که طبق نظر طرفین آن تنظیم می شود. به عنوان مثال طرفین می توانند کلیه شرایط قرارداد از جمله میزان سود و… را با توافقی دو طرفه انجام دهند. با این حال نمی توان منکر تاثیر شرایط عرفی جامعه و همین طور قوانین مشارکت در ساخت ساختمان شد.
- پس از انعقاد قرارداد مشارکت و پیش از شروع ساخت و ساز پیمانکار وجهی بلاعوض را به مالک می دهد. به این علت که بتواند در طول پروژه مکانی را برای سکونت خود و خانواده اش تهیه نماید.
- به توصیه وکلا و افراد خبره در زمان انعقاد قرارداد مشارکت بهتر است شخصی را به عنوان داور تعیین نمایید. این فرد در صورت بروز مشکلات احتمالی به قضاوت میان طرفین خواهد پرداخت. مشروط به این که در ابتدای امر شرایط، وظایف و مسئولیت هایش را به او ابلاغ نمایید. به این ترتیب برای حل و فصل اختلافات لزومی ندارد به دادگاه و مراجع قانونی مراجعه نمایید. مگر در شرایط خاص و استثنائی.
- از جمله مهم ترین شرایط انعقاد قراردادهای مشارکتی تعیین دقیق مسئولیت ها و وظایف هر یک از طرفین قرارداد است.
- چنانچه طرف پیمانکار یک شرکت حقوقی باشد بهتر است مالک ابتدا از اعتبار عملکرد و فعالیت های این شرکت مطلع گردد. به این ترتیب از بروز هر گونه خسارت، ضرر مالی و… جلوگیری خواهد شد.
- انعقاد قرارداد مشارکت با شرکت های پیمانکاری حقوقی باید با امضای رسمی و مهر شرکت انجام گیرد.
- در صورت عدم پایبندی هر یک از طرفین قرارداد به تعهداتشان طرف دیگر از حق فسخ قرارداد برخوردار خواهد بود.
- توصیه می شود در مشارکت ساخت و ساز چک های معتبر بانکی را جایگزین سفته نمایید؛ چرا که به این ترتیب در صورت بروز مشکلات احتمالی دچار سختی و مشقت نخواهید شد.
- اطلاع رسانی مستمر در بازه های زمانی یک الی دو ماهه جزو وظایف پیمانکار است؛ یعنی باید مراحل تکمیل کار را به صورت گزارش یا صورت جلسه به اطلاع مالک یا شرکت های طرف قرارداد برساند.
- چنانچه فرد یا افرادی به عنوان نماینده مالک رسیدگی به فعالیت های شرکت پیمانکاری را عهده دار باشند؛ لازم است نامشان در قرارداد ذکر شود. به اضافه این که بهتر است شرایط جایگزین شدن نماینده به جای مالک اصلی نیز در قرارداد درج گردد.
- با توجه به این که ممکن است صاحب زمین یا ساختمان در طول اجرای پروژه فوت کند؛ در این صورت وراث او ادامه مشارکت در ساخت را عهده دار خواهند شد.
- با پایان یافتن زمان قرارداد اگر ساخت و ساز به اتمام نرسیده باشد؛ هر دو طرف در صورتی حق فسخ یا مطالبه ضرر را خواهند داشت که شرایط آن در قرارداد ذکر شده باشد.
- تنظیم قرارداد مشارکت باید بر اساس بودجه مالی مالک و همین طور حیطه فعالیت پیمانکار انجام گیرد.
- از جمله الزامات مشارکت در ساخت تعیین و دریافت ضمانت برای اجرای پروژه و تعهدات است.
تعیین درصد مشارکت در ساخت و ساز
در قراردادی که بین شرکا بسته می شود درصد مشارکت تعیین میشود تا بین آنها اختلافی پیش نیاید.در گام اول سرمایه های هر دو شخص توسط یک کارشناس ارزش گذاری خواهد شد.سپس این مبلغ را بر سرمایه تقسیم خواهند کرد،و بعد قیمت ملک آن مالک تعیین خواهد شد. و بعد از تعیین سرمایه های مالک ،هزینه های ساخت و ساز را تخمین می زنند. جمع سرمایه های مالک و کسی ملک را بازسازی میکند ارزش کل پروژه می باشد.
بر اساس یک فرمول کلی سود مشارکت در ساخت و ساز و نحوه تعیین میزان سهم بر اساس قیمت هر متر مربع آپارتمان تازه ساخته شده در آن منطقه محاسبه می شود. اگر قیمت هر متر مربع آپارتمان تازه ساخته شده مشخص باشد، میزان سهم بر اساس ( ۵۰ – ۵۰ ) محاسبه می شود، یعنی ۵۰ درصد مربوط به صاحب زمین و ۵۰ درصد مربوط به کسی که کار ساخت و ساز را در زمین مورد نظر انجام می دهد.
در ابتدای فرآیند مشارکت ساخت و ساز ملک ، سازنده باید مبلغی را با عنوان بلاعوض در اختیار صاحب زمین قرار دهد تا مالک زمین بتواند در مدت زمانی که ساخت و ساز انجام می شود، منزل مناسب خود را اجاره یا رهن کند و مدتی در آن سکونت داشته باشد. این مبلغ بلاعوض بوده و مجدداً به سازنده بازگردانده می شود.
پیشنهاد مقاله ؛ اصول و تکنیک‌های طراحی نما
انواع مشارکت در ساخت و ساز
قراردادهای مشارکتی بر اساس قوانین و عرف جامعه به انواع زیر تقسیم می شوند:
- نحوه مشارکت در ساخت و ساز به این صورت است که یک طرف به عنوان مالک زمینی را ارائه می نماید؛ و طرف دیگر تحت عنوان سازنده یا پیمانکار ساختمان هزینه های ساخت و ساز را عهده دار می شود. در انعقاد چنین قراردادی لزومی به ذکر قیمت زمین و … وجود ندارد. تنها کافی است سازنده به عنوان مجری طرح متعهد شود که ساختمان را با کیفیت مورد نظر در زمان معین تحویل می دهد. در نهایت نیز مالک و پیمانکار در کلیت ملک با یکدیگر سهیم می گردند.
- نوع دیگری از قرارداد مشارکت وجود دارد که به صورت مرحله ای است. به این صورت که با به اتمام رسیدن هر مرحله از ساخت و ساز سهمی از ملک به سازنده انتقال می یابد. به عنوان مثال طرفین توافق می کنند با به پایان رسیدن زیرسازی نما و اسکلت بندی، یک دانگ به پیمانکار منتقل شود.
- در قسم دیگر از این قرارداد توافقی بین مالک و سازنده صورت می گیرد؛ مبنی بر این که چنانچه ساخت و ساز به مرحله مشخصی رسید صاحب زمین وکالتی به سازنده بدهد. این وکالت برای انتقال سهم سازنده اعطاء می شود و به این ترتیب او می تواند برای تنظیم سند رسمی وارد عمل گردد.
- گاهی نیز در همان ابتدای امر و پس از انعقاد قرارداد مشارکت سه دانگ از ملک به پیمانکار منتقل می گردد. به این صورت او نیز فرآیند ساخت و ساز را آغاز خواهد نمود.
نحوه مشارکت در ساخت و ساز
در زیر به معرفی انواع قرارداد مشارکت می پردازیم:
- قرارداد مدیریت
- قرارداد پیمان
- قرارداد مشارکت مدنی ساخت
- قرارداد پیمانکاری ساختمان
به طور کلی می‌توان گفت که شرایط مشارکت در ساخت به گونه ای است که می تواند به شما در صاحب خانه شدن و افزایش سود کمک زیادی کند. این راهکار بهترین روش برای کسانی است که می خواهند خانه های قدیمی خود را بفروشند و از پول آن منزل جدید را برای خود خریداری نمایند
فواید مشارکت در ساخت
-
افزایش استحکام بنا
اولین و شاید یکی از مهم‌ترین فواید مشارکت در ساخت این است که منجر به بازسازی بافت فرسوده شهرها میشود. خانه‌های کلنگی معمولا عمری بالای ۲۵ سال دارند؛ این در حالی است که ۲۵ سال پیش قوانین ساخت ساختمان به اندازه امروز مدون نبوده و از طرفی نظارت چندانی هم بر اجرای دقیق آنها وجود نداشته است.
کسی نیست که نداند ایران روی کمربند زلزله قرار دارد؛ به همین دلیل لازم است ساختمان‌ها در ایران در برابر زلزله مقاوم باشند. آیین‌نامه ۲۸۰۰، که در حال حاضر معیار اصلی برای تعیین مقاوم بودن یا نبودن ساختمان‌ها در برابر زلزله است، اولین بار در سال ۱۳۶۷ تصویب شده است. این آیین‌نامه تا به امروز پیشرفت بسیار زیادی داشته و اصلاحات زیادی روی آن انجام شده است.
بر اساس این آیین‌نامه ساختمان‌ها در هر منطقه برای زلزله‌هایی که احتمال رخ دادنشان تا ۹۰ درصد است طراحی می‌شوند. در گذشته این آیین‌نامه چندان جدی گرفته نمی‌شد، اما امروزه سازمان نظام مهندسی بر اجرای دقیق و کامل آن اصرار زیادی دارد. به همین دلیل تقریبا می‌توان ادعا کرد که ساختمان‌های قدیمی در برابر زلزله‌های قدرتمند چندان مقاوم نیستند. مشارکت در ساخت برای افرادی که سرمایه بازسازی خانه‌هایشان را ندارند این امکان را فراهم می‌آورد تا بتوانند خانه‌ای امن در برابر زلزله داشته باشند.
البته به این نکته هم باید توجه کرد که فقط مقاومت در برابر زلزله را نباید به عنوان معیاری از استحکام بنا در نظر بگیریم. یکی از مواردی که تقریبا تمامی ساختمان‌های قدیمی با آن درگیر هستند، موضوع نشست و آن هم نشست نامتقارن سازه است. این نشست‌ها می‌توانند باعث ایجاد ترک‌های ریز یا بزرگ و خطرناک شوند و جان ساکنین را به خطر بیندازند. در گذشته موضوعات مربوط به شالوده ساختمان و مقاومت خاک جدی گرفته نمی‌شد که در صورت بازسازی ساختمان بر اساس مقررات جدید و استانداردهای فعلی، می‌توان از مشکلات مربوط به نشست ساختمان نیز جلوگیری کرد.
-
زیبایی ساختمان
ساختمان‌های کلنگی معمولا وجهه زیبایی ندارند. این موضوع دو اثر منفی دارد: اولا باعث زشت شدن نمای شهر میشود و ثانیا روی اعتماد به نفس ساکنین خانه تاثیر می‌گذارد. بازسازی ساختمان با کمک مشارکت در ساخت می‌تواند هم چهره شهر را زیبا کند و هم باعث شود مالک احساس خوبی به خانه‌ای که در آن زندگی میکند داشته باشد و زیبایی ساختمان را افزایش دهد.
پیشنهاد مقاله در حوزه زیبایی ساختمان ؛ ایده‌های خلاقانه در بازسازی ساختمان
-
استفاده از امکانات روز
ساختمان‌های قدیمی امکانات قدیمی دارند. پادرد و کمردرد این روزها عضو جدانشدنی از خانواده‌های ایرانی شده که باعث میشود افراد وقتی به میان‌سالی قدم می‌گذارند نتوانند بدون درد از پله‌ها یا دستشویی ایرانی استفاده کنند.
با بازسازی علاوه بر افزایش زیبایی ساختمان ، می‌توان برای ساختمان آسانسور یا دستشویی فرنگی در نظر گرفت. بسیاری از ساختمان‌های قدیمی از مشکلات مربوط به فاضلاب، بوی بد آن و حشرات رنج می‌برند که ناشی از طراحی غیراصولی شبکه فاضلاب خانه است. بعضی از ساکنین آپارتمان‌های قدیمی شکایت دارند که صدای هر قدمِ همسایه بالایی در خانه‌شان شنیده میشود. بسیاری از سیستم گرمایش غیر اصولی خانه شکایت دارند و به خاطر طراحی بد مجبورند سالانه هزینه زیادی بابت گرمایش خانه پرداخت کنند و در نهایت هم نتیجه مطلوب حاصلشان نمی‌شود.
این‌ها چند مورد جزئی از مشکلات مربوط به امکانات خانه‌های کلنگی بود. با بازسازی خانه‌های کلنگی می‌توان از شر چنین مشکلاتی خلاص شد، خانه را به امکانات روز مجهز کرد و چند سال زندگی در این دنیا را با آسایش سپری کنیم.
-
مشارکت در ساخت و افزایش سرمایه و ارزش ملک
اگر بخواهید خانه کلنگی خود را بفروشید عملا به خاطر خود بنا نمی‌توانید هیچ پولی از خریدار بگیرید و انگار دارید زمین خام را به خریدار می‌فروشید. این در حالی است که اگر بعد از فروش بخواهید خانه دیگری (طبیعتا نوساز) بخرید، علاوه بر قیمت زمین، باید هزینه ارزش بنا را هم به فروشنده پرداخت کنید.
در واقع دو برابر ضرر کرده‌اید: یک بار از ارزش بنای خانه کلنگی خود صرف نظر کرده‌اید و بعد ارزش خانه نوساز را به فروشنده پرداخت کرده‌اید.
با مشارکت در ساخت می‌توانید این مشکل را حل کنید. وقتی خانه‌تان را بازسازی می‌کنید عملا دارید باعث افزایش سرمایه خود می‌شوید و حتی اگر نخواهید خودتان در آن خانه زندگی کنید، از فروش آن سود بسیار بیشتری عایدتان میشود. حتی فرزندانتان نیز از این اقدام هوشمندانه‌شما بهره می‌برند و این هم قطعا یکی از فواید مشارکت در ساخت است.
-
مشارکت در ساخت و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری ساختمان و مصرف انرژی
خانه‌های کلنگی هر روز ایراد جدیدی پیدا می‌کنند که باید هزینه و وقتی را صرف تعمیرشان بکنید. تازه بعد از تعمیر باز هم مثل روز اولشان نمی‌شوند چون به هر حال فرسوده شده‌اند. علاوه بر این مصرف انرژی در خانه‌های قدیمی بالاست. مثلا خانه‌های کلنگی پنجره‌های دوجداره ندارند، در نتیجه انرژی زیادی هدر می‌رود. سیستم گرمایش از کف ندارند بنابراین باید انرژی زیادی مصرف کنید تا خانه گرم شود. ممکن است موتورخانه قدیمی باشد و مصرف انرژی بالایی داشته باشد و… . همه این مسائل در نهایت خودشان را در قبض‌های برق و آب و گاز نشان می‌دهند. با بازسازی اصولی خانه می‌توانید در این هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید و افزایش استحکام بنا را به ارمغان بیاورید.
-
تبدیل سریع به نقدینگی
برای خانه‌های کلنگی به سختی خریدار پیدا میشود و این در حالی است که خانه‌های نوساز همیشه مشتری خودشان را دارند. اگر بخواهید سرمایه‌تان (خانه) را سریعا به پول نقد تبدیل کنید، یکی از بهترین راه‌ها بازسازی و نوسازی ملک است.
موارد بالا فقط بخشی از فواید بازسازی خانه‌های فرسوده بود که مشارکت در ساخت به این صورت است که مالک یک قطعه زمین یا ساختمان قصد احداث واحدهایی مسکونی یا تجاری را دارد. منتها برای پیاده سازی ایده اش پول و سرمایه کافی را در اختیار ندارد. فرآیند آن را بسیار ساده کرده است. البته این قرارداد مانند هر قراردادی خطرات و ریسک‌های خاص خودش را دارد که اگر نکات احتیاطی را رعایت کنید می‌توانید تجربه‌ی خوبی از این مشارکت داشته باشید.
بدون دیدگاه