بتن اکسپوز چیست و کاربردهای آن در صنعت ساختمان

در این مقاله، قصد داریم درباره بتن اکسپوز صحبت کنیم. بتن اکسپوز به نوعی بتن اطلاق می‌شود که سطح آن بخشی از طراحی معماری و داخلی ساختمان را به خوبی نمایان می‌کند. به عبارت دقیق‌تر، این اصطلاح به سطوح بتنی اشاره دارد که در زمان تولید با پوسته قالب در تماس بوده‌اند.

احتمالاً راه‌ها، پیاده‌روها و پاسیوهای تزیینی را مشاهده کرده‌اید و شاید از چگونگی ایجاد آنها تعجب کرده باشید. این سطوح زیبا با استفاده از سنگدانه‌های مورد استفاده در بتن اکسپوز، در دکوراسیون داخلی، بتن اکسپوز رنگی و سایر کاربردها به کار می‌روند.

پیشتر در مقاله بررسی تخصصی انواع بتن و کاربردهای آن از بتن اکسپوز نام برده شد

برای ایجاد این کف‌ها، لایه رویی از سطح بتن برداشته می‌شود تا رنگ و بافت سنگدانه‌های زیر آن آشکار گردد. کف‌های بتنی اکسپوز نه تنها بادوام بوده و مقاومت مناسبی نسبت به لغزش دارند، بلکه زیبایی و شکوه خاصی به فضا اضافه می‌کنند.

تفاوت بین بتن و بتن اکسپوز

بتن، یک مخلوط است که از سیمان و سنگدانه‌ها (شامل ماسه و/یا سنگ) تشکیل شده و پس از ریختن، معمولاً به صورت صاف در می‌آید. بتن اکسپوز نیز یک نوع خاص از بتن است که تقریباً به همان روش عادی ریخته می‌شود، اما با برداشتن لایه بالایی از سطح آن، سنگدانه‌های زیر آن به نمایان می‌آیند.

بتن اکسپوز در دکوراسیون داخلی

اگر تمایل به خرج کردن پول برای کفپوش‌هایی ندارید که حتی ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند و مزایای مشابه با سنگدانه‌های در معرض دید را نداشته باشند، می‌توانید از بتن اکسپوز داخلی بهره‌مند شوید. کف‌های اکسپوز داخلی، دارای طول عمر بالا و پوشش سختی هستند و برای کاربردهای گوناگونی از انبارها تا گالری‌های هنری و گاراژها تا اتاق‌های نشیمن خانگی مناسب هستند.

این کف‌ها، به ویژه در مواجهه با بارهای سنگین یا ترافیک فراوان یا در صورت ترکیب با گرمایش زیر کف، برای ایجاد گرمای مداوم و بهره‌وری در فضاها کاربرد دارند. با توجه به مواد انتخابی و تکنیک‌های نصب، می‌توانند جذاب و یا حتی لوکس به نظر بیایند. همچنین، در دهه‌های اخیر، بتن‌ریزی تزئینی به عنوان یکی از گزینه‌های برتر در فضاهای عمومی به شهرت رسیده است.

محل استفاده از بتن اکسپوز

بتن سنگدانه‌های اکسپوز در سال‌های اخیر به یک اصطلاح محبوب و یک روند خانگی تبدیل شده است. این نوع بتن سطحی، معمولاً در پاسیوها، راهروها و پیاده‌روها استفاده می‌شود. با فراوانی سنگ، سنگریزه و ماسه، دارای ظاهری بسیار غیرمعمول و شگفت‌انگیز است. به منظور تکمیل آن و برجسته کردن طرح‌ها، جلوه‌ها و الگوهای مختلف، معمولاً سطح آن تیز کرده یا تلقیح می‌شود. بتن اکسپوز رنگی نیز در بسیاری از قسمت‌های یک ملک، از جمله مکان‌های تجاری و مسکونی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول قابل نصب در مسیرها، نقاشی‌های دیواری، اطراف استخر و سایر مکان‌های مشابه می‌باشد.

بتن اکسپوز رنگی

بتن اکسپوز رنگی، که به عنوان بتن تزئینی نیز شناخته می‌شود، امکان رنگ‌آمیزی و تغییر رنگ بتن خاکستری سنتی به رنگ‌های مختلف را فراهم می‌کند. از اوایل دهه 1900، بتن با استفاده از رنگ‌آمیزی مورد استفاده قرار گرفت و به طور عمده توسط شرکت‌هایی که سازه‌های پیش‌ساخته برای نمای ساختمان تولید می‌کردند، مورد استفاده قرار می‌گرفت. رنگ یک کف بتنی با افزودن رنگ خالص به مخلوط تعیین می‌شود که بسته به بافت سطح مورد استفاده و میزان نمایان سنگدانه‌ها، ظاهر مختلفی به خود می‌گیرد. همچنین، امکان افزودن رنگ‌های متنوع و دائمی به سطح بالایی بتن نیز وجود دارد.

رنگ بتن اکسپوز

رنگ سنگدانه‌های طبیعی بسته به منشأ زمین‌شناسی آن‌ها ممکن است بسیار متنوع باشد. این گستره از گزینه‌ها از پاستل‌های ظریف مانند صورتی یا رز کوارتز، گرفته تا رنگ‌های غنی مانند گرانیت آبی تیره یا قرمز، و همچنین رنگ‌های خاکی مانند ماسه‌ای رودخانه‌ای، قهوه‌ای شنی، بازالت سیاه، و سنگ‌آهک خاکستری متغیر است.

مزایای بتن اکسپوز

استفاده از بتن اکسپوز همچنین مزایا و معایب خاص خود را دارد. با اعتماد به این نوع بتن، می‌توانید جلوه‌های تزئینی باشکوه را با هزینه مقرون به صرفه به دست آورید، زیرا مصرف مواد اضافی بسیار کمتری نیاز دارد. ممکن است تنها به چند مورد ابزار و تجهیزات ساده نظیر سنگدانه تزئینی، بازدارنده سطح، سمپاش، و شلنگ باغچه نیاز داشته باشید. بنابراین، بتن اکسپوز به صرفه و مقرون به صرفه است. بعضی از مزایای دیگر بتن اکسپوز در ابعاد داخلی و رنگی عبارتند از:

1. روش ساخت بسیار ساده است، به‌طوری که هر فردی که با کار با بتن آشنا باشد، می‌تواند این فرآیند را انجام دهد
2. این سطح در برابر شرایط آب و هوایی مقاوم است، ماندگاری بالایی دارد و همچنین در مقابل لغزش مقاومت دارد
3. انواع مصالح تزئینی، از جمله اندازه‌های مختلف، شکل‌ها، رنگ‌ها و غیره در دسترس هستند
4. سازگاری با سایر وسایل تزئینی و تجهیزات اطراف فضا را فراهم می‌کند
5. نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارد، به جز تمیز کردن دوره‌ای با آب و انجام عملیات آب‌بندی دوره‌ای هر چند سال یکبار

معایب بتن اکسپوز

هرچند افزودن یک سطح بتن اکسپوز به حیاط جلویی یا مسیر ورودی، تازگی و جلب توجهی به فضا افزوده و آن را زیبا و منحصر به فرد می‌سازد، اما در مقایسه با دال بتنی، محدودیت‌های آن را قبل از نصب به دقت در نظر باید گرفت. در زیر معایب بتن اکسپوز را مشاهده می‌کنید:

ماندگاری محدود

اگرچه حضور سنگدانه‌های نمایان در سطح بتن ممکن است آن را سخت و ماندگار کند تا زمانی که این سنگدانه‌ها به هم متصل باشند، سنگ‌های تزئینی بالای آن به آسیب پذیری افت می‌کنند. جابجایی اجسام سنگین و تأثیرات آب ممکن است باعث شکست یا شل شدن سنگ‌های نزدیک به سطح شده و حفره‌های کوچک در آنها ایجاد کند. هنگامی که این فرآیند آغاز می‌شود، گسترش آسیب به سرعت اتفاق می‌افتد زیرا آب سطحی پیوند بین بتن و سنگدانه را تخریب می‌کند.

تعمیرات

ترمیم یک بخش از سطح بتن اکسپوز نسبت به ترمیم ترک‌های کف دیگر سازه‌های بتنی، چالش‌ها و دشواری‌های بیشتری را به دنبال دارد.

نگهداری

تمیز کردن سنگدانه‌های بتن اکسپوز بدون شک دشوارتر از تمیز کردن دال بتنی است، زیرا نمی‌توان آن را به راحتی جدا کرد. کثیفی‌ها و زباله‌ها بر روی سطح آن جا می‌گیرند و برای حذف آنها نیاز به استفاده از برس سیمی یا جت آب قدرتمند است. همچنین، سطح سنگدانه‌ای که در پیاده‌رو، مسیر یا پاسیوهایی قرار دارد، برای افزایش عمر و استحکام آن، نیاز به عملیات آب‌بندی دوره‌ای حداقل هر دو سال یکبار دارد.

با توجه به معایبی که ذکر شد، در مقایسه با دیگر انواع بتن تزئینی، مشخص شده است که بتن سنگدانه‌های اکسپوز یک روش اقتصادی برای به دست آوردن ظاهر بتن تزئینی عالی می‌باشد. حتماً در هنگام خرید سیمان نیز دقت فراوان داشته باشید.

جمع بندی نهایی

در آغاز این مقاله، به مفهوم بتن اکسپوز و ویژگی‌های آن پرداختیم و شما را با بتن اکسپوز در دکوراسیون داخلی و بتن اکسپوز رنگی آشنا ساختیم. همچنین، در خصوص ویژگی‌ها و تفاوت‌های آن نیز توضیحاتی ارائه کردیم. اغلب صاحبان منزل از استفاده از بتن اکسپوز به دلیل اعتقاد به دشواری و هزینه بالا منصرف می‌شوند. با این حال، پیمانکاران با بهره‌گیری از تکنیک‌های متنوع، به طور واقعی قادر به ایجاد سطوح سنگدانه‌های در معرض دید هستند. این نوع بتن، علاوه بر کیفیت مناسب، برای مصارف تزئینی نیز به کار می‌رود و در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.