کرمو شدن بتن چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
کرمو شدن بتن، یکی از اتفاقات ناخوشایند در صنعت ساخت و ساز است که می‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد و آسیب‌های آن را ترمیم کرد. بتن به عنوان یکی از مواد اصلی در ساخت و ساز، باید به عنوان بخش حیاتی و بدون آن، ادامه مراحل مختلف ساخت و ساز ممکن نباشد. این مواد ساختمانی دارای کاربردها و مزایای فراوانی در صنعت ساخت و ساز هستند. با این حال، استفاده صحیح از آنها بسیار حیاتی است زیرا اگر در مراحل تولید و اجرای آنها به کافی توجه نشود، عواقب منفی خواهد داشت. یکی از این مشکلاتی که ممکن است برای بتن اتفاق بیفتد، کرمو شدن آن است که در این مقاله به آن پرداخت خواهیم کرد.
مفهوم بتن کرمو
وقتی که فضاهای خالی و حفره‌ها روی سطح بتن به وجود می‌آید، کرمو شدگی بتن رخ می‌دهد. این حفره‌ها به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند زیرا دسترسی به آنها ممکن نیست و مانند لانه زنبور در امتداد تمامی بخش‌های بتن پیش می‌روند. عواملی که باعث کرمو شدگی بتن می‌شوند، شامل ویبره نامناسب و جمع‌شدگی بتن در دو طرف می‌باشد که به راحتی قابل تشخیص هستند و پس از برداشتن قالب، می‌توان آنها را شناسایی کرد.
اگر بخواهیم یک تعریف دقیق از کرمو شدن بتن را ارائه دهیم، باید بگوییم که کرمو شدن بتن به معنای از بین رفتن اتصال بین ذرات بتن و یا جدا شدن سیمان و سنگدانه‌ها در سطح آن است که این اتفاق موجب شکستن یا تخریب ساختار بتن می‌شود. کرمو شدن بتن زمانی رخ می‌دهد که شیره بتن در اطراف سنگدانه‌ها کم شود و نتیجه آن، کاهش مواد چسبنده سیمانی در یک منطقه خاص که معمولاً در کنار قالب بتنی قرار دارد، خواهد بود که عامل اصلی کرمو شدن بتن نامیده می‌شود.
چرا کرمو شدگی بتن رخ می‌دهد؟
عواملی که باعث از دست رفتن کارایی مناسب بتن و بروز مشکلاتی همچون کرمو شدن می‌شوند عبارتند از:
- استفاده از ویبره غیر اصولی برای بتن
- کاهش کاور آرماتورهای تقویت کننده
- استفاده از بتن با خصوصیت‌های خیلی سفت، که با کنترل میزان آب بر اساس آزمایش‌های اسلامپ، این مشکل را می‌توان رفع کرد.
- ناسازگاری در هم‌آمیختگی تقویت‌ها و میلگردهای ستون در یک محیط
- ارتعاش‌های بیش از حد
- بتن‌ریزی نامناسب
- عدم پر شدن ملات بتن در قالب
- وجود مقدار زیادی آب در بتن
- ناسازگاری مناسب آب به سیمان
- بروز نشتی گروت یا دوغاب از حفره‌های کوچک
البته عوامل دیگری نیز وجود دارند که ممکن است به شدن بتن منجر شوند، اما با اقداماتی مانند استفاده از ویبراتور استاندارد و روش‌های صحیح در بتن‌ریزی، می‌توان این اتفاق را کاهش داد.
پیشنهاد مقاله؛ کیورینگ بتن چیست؟ مزایا و معایب آن
اثر ویبره‌زدن بتن به حدی قوی است که اگر به صورت متمرکز در زمان کوتاهی صورت گیرد، ممکن است منجر به جدا شدن ذرات بتن شود. نقص در اتصال ماده، مقاومت بتن را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که خصوصیات اصلی بتن از بین برود و ساختار آن به شکل لانه زنبوری تغییر کند. برای پیشگیری از این مشکل، می‌بایست استحکام و اسلامپ بتن را با استفاده از روش‌های چشمی یا آزمایش‌های ساده مانند تست اسلامپ بررسی کرد. روش‌های دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در جلوگیری از کرمو شدن بتن کمک کند، اما بیشتر آنها به صورت تجربی و غیر رسمی استفاده می‌شوند، مانند: ضربه زدن با چکش به قالب.
سقوط بتن از ارتفاع زیاد نیز می‌تواند یکی از علل اساسی کرمو شدن بتن باشد، که در بخش نهم فصل هفتم مقررات ملی نیز به آن اشاره شده است. اگر ارتفاع سقوط بتن بیشتر از ۱۲۰ سانتیمتر باشد، ممکن است با مشکلاتی در بتن‌ریزی مواجه شویم.
جلوگیری از کرمو شدن بتن
اکنون که درک کردیم که چه عواملی می‌توانند باعث کرمو شدگی بتن شوند، بهتر است راه‌حل‌های جلوگیری از این مشکل را نیز بیان کنیم. این راه‌حل‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- شکستن و بتن‌ریزی مجدد
- با افزایش مقدار آب و سیمان در ناحیه‌های ستون‌ها و تیرها، می‌توان از کرمو شدگی بتن جلوگیری کرد.
- ضربه زدن با چکش‌های چوبی به کناره‌های قالب بتن‌ریزی در حین بتن‌ریزی و ویبره، می‌تواند باعث کاهش کرمو شدگی بتن شود.
- همچنین، با استفاده از سوزن‌های نازکی که قطر آنها کمتر از ۲۵ میلی‌متر باشد و با استفاده از ویبراتور در نقاط پیچیده بتن‌ریزی، می‌توان از کرمو شدگی بتن جلوگیری کرد.
پیشنهاد مقاله؛ گیرش بتن چیست؟ مزایا و معایب آن
ترمیم کرمو شدگی بتن
تلاش همه افراد باید به سوی جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند کرموشدگی بتن باشد، اما اگر این اتفاق افتاد، ترمیم آن یک راه‌حل مناسب است. مراحل و فرآیند ترمیم کرموشدگی بتن شامل مراحل زیر می‌باشد:
- در ابتدا باید بخش آسیب دیده از بتن را با استفاده از چکش برداشته و اطمینان حاصل شود که با اعمال فشارهای بزرگ نظیر ابزارهای تراش، بخش‌های سالم بتن آسیب نمی‌بینند.
- بخش آسیب دیده باید از هر گونه آلودگی پاک شود.
- محل آسیب دیده باید قبل از ترمیم، مرطوب شود.
- حفره‌های ناشی از کرموشدگی بتن باید با استفاده از پمپ فشار تزریق مکانیکی و موادی نظیر دوغاب اپوکسی پر شود تا بدون انقباض به حالت اولیه بازگردد.
- در صورتی که کرموشدگی گسترده باشد، لازم است با ایجاد یک سوراخ وصله، اتصال مناسبی ایجاد شود.
- اگر عمق کرموشدگی بیشتر از ۵ سانتیمتر باشد، لازم است مراحل پر کردن در لایه‌هایی با ضخامت ۱۵ میلی‌متر انجام شود و بین لایه‌های مختلف، فاصله زمانی نیم ساعت اعمال شود.
پیشنهاد مقاله؛ بتن آماده چیست؟ مزایا و معایب آن در صنعت ساختمان
عوارض کرمو شدگی بتن
اگر بتن کرمو شود و ترمیم نشود، مشکلات بسیاری پیش خواهد آمد که مهم‌ترین آنها از دست دادن مقاومت و یکپارچگی بتن خواهد بود. عوامل دیگری که نتیجه‌اش کرمو شدن بتن می‌شود، شامل پایین آمدن نفوذپذیری بتن و رسیدن آب به مرکز بتن است. جزییات این مشکلات به شرح زیر است:
- از دست دادن اتصال بین بتن و آرماتور، که به تبع آن استحکام سازه کاهش می‌یابد
- تخریب و فرسایش بتن
- از دست دادن تناسب ظاهری سازه
لازم به ذکر است که کرمو شدگی بتن در بتن‌های اکسپوز به خطرات و مشکلات جبران ناپذیر بیشتری منجر می‌شود.
پیشنهاد مقاله؛ آرماتوربندی چیست و کاربردهای آن
جمع بندی پایانی
در پایان، ضرورت اهمیت شناسایی و پیشگیری از کرمو شدن بتن در ساخت و ساز روشن است. این مشکل می‌تواند منجر به از بین رفتن مقاومت و استحکام سازه شود و در نهایت عواقب جدی برای ایمنی و پایداری ساختمان داشته باشد. برای اطمینان از سلامت بتن، استفاده از تکنیک‌های صحیح بتن‌ریزی، مراقبت از نکات مربوط به مواد استفاده شده و اقدامات ترمیمی فوری در صورت لزوم، اموری حیاتی هستند که در هر مرحله از فرآیند ساختمان‌نگاری باید به آنها توجه شود.
بدون دیدگاه