داربست چیست؟ انواع آن و مزایای استفاده از آن

داربست چیست؟ انواع آن و مزایای استفاده از آن

در فرآیند ساخت یا بازسازی ساختمان‌ها از ماشین‌آلات، ابزارها و تجهیزات گوناگون استفاده می‌شود. یکی از مهم‌ترین تجهیزات و سازه‌هایی که در این فرآیند به کار می‌روند، داربست است. داربست بیشتر برای فرآیند ساخت و بازسازی نمای ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین در ترمیم ساختمان‌های قدیمی، داربست برای نگه‌داشتن دیوارهای در حال ریزش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما کاربرد آن کمتر است. در این مطلب، به شما در مورد داربـست، انواع آن و مشخصات و کاربردهای آن توضیح خواهیم داد.

مفهوم داربست

داربست یک سازه فلزی است که برای حفظ ساختار اصلی ساختمان به کار می‌رود. علاوه بر این، کارگران از داربست به عنوان سکو استفاده می‌کنند تا بتوانند به کار ساخت و ساز ادامه دهند. این سازه‌ها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. جنس اصلی این سازه‌ها معمولاً از آهن و فولاد است، با این حال، گاهی اوقات از چوب نیز برای ساخت آن‌ها استفاده می‌شود. استحکام بالای داربـست بسیار اهمیت دارد، زیرا باید توانایی تحمل بارهای سنگین را داشته باشد.

قطعات مختلف داربست

داربسـت فلزی از قطعات مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

لوله‌های داربستی

این قطعات لوله‌ای به شکل استوانه‌ای هستند و به عنوان اجزای اصلی داربـست استفاده می‌شوند. آنها برای ایجاد ساختار اصلی داربست استفاده می‌شوند و برای انتقال بارها و استحکام بیشتر سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بست چهارپیچ

این بست‌ها برای اتصال لوله‌های داربـستی با چهار پیچ به کار می‌روند و از آنها برای اتصال نقاط مختلف داربست استفاده می‌شود.

بست تک‌پیچ

این بست‌ها برای اتصال لوله‌های داربستی با یک پیچ به کار می‌روند و معمولاً برای اتصال در نقاطی که نیاز به اتصالات ساده‌تر و سریعتر استفاده می‌شود.

پیشنهاد مقاله؛ نماشویی ساختمان و روش های انجام آن

بست دوپیچ

مشابه بست‌های تک‌پیچ هستند، اما با دو پیچ برای اتصال دو سر لوله داربـستی به کار می‌روند. این نوع بست‌ها برای اتصالاتی که نیاز به استحکام بیشتری دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بست گردون

این بست‌ها دارای طراحی خاصی هستند که به وسیله آنها می‌توان لوله‌های داربستی را به یکدیگر متصل کرد. این اتصالات به شکل گردون باعث افزایش استحکام اتصال می‌شوند.

قطعه اتصال لوله

این قطعات برای اتصال لوله‌های داربـستی به یکدیگر به کار می‌روند و از جمله اجزای اصلی در ایجاد ساختار داربست محسوب می‌شوند.

پیچ و مهره داربست

این پیچ و مهره‌ها برای اتصال قطعات داربـست به یکدیگر استفاده می‌شوند و از آنها برای تثبیت و استحکام بخشیدن به اتصالات داربـست استفاده می‌شود.

انواع داربست به همراه کاربردهای آنان

داربست‌ها به دو دسته چوبی و فلزی تقسیم می‌شوند. داربـست‌های چوبی از نردبان‌های مخصوص و چوب‌های گرد ساخته می‌شوند. این نوع داربسـت‌ها معمولاً ثابت هستند و به طور کلی از تخته، خرک و پل موقت استفاده می‌شود، اما استفاده از داربـست‌های چوبی به‌طور کلی منسوخ شده است.

پیشنهاد مقاله؛ اسکلت بتنی چیست؟ مزایا و معایب آن

در مقابل، داربسـت‌های فلزی انواع مختلفی دارند که هر کدام با توجه به نوع ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساختار داربسـت‌های فلزی با توجه به نوع استفاده نیز متفاوت است. به طور کلی، ۸ نوع داربست فلزی وجود دارد که عبارتند از:

داربست فلزی معمولی

داربسـت‌های معمولی، که به عنوان داربسـت لایه‌آجری نیز شناخته می‌شوند، بیشترین استفاده را در بازار ایران و صنعت ساختمان سازی دارند، به‌طور کلی برای اجرای نمای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع داربسـت‌ها از قطعات مختلفی ساخته می‌شوند، از جمله استانداردها، سربرگ، لجر و قطعات دیگر. معمولاً این داربـست‌ها در فواصل ۱.۲ متری دیوار قرار می‌گیرند. ساختار داربـست‌های تک به‌گونه‌ای است که استانداردها ۲ تا ۲.۵ متر از هم فاصله دارند و لجرها در ارتفاع ۱.۵ متری استانداردها را به هم وصل می‌کنند.

داربست دوتایی

داربسـت‌های دوتایی اغلب در کارهای سنگ‌تراشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای اطمینان از اتصال محکم گیره‌ها با دیوارهای سنگی، دو ردیف از داربـست‌ها تشکیل داده می‌شود. ردیف اول با فاصله ۳۰ سانتی‌متر از دیوار قرار می‌گیرد، و فاصله ردیف دوم از ردیف اول یک متر است. برای تقویت این داربسـت‌ها، از شن‌کش‌ها و مهاربندهای متقاطع استفاده می‌شود. این نوع داربـست‌ها به عنوان “داربـست مستقل” شناخته می‌شوند.

داربست کنسولی

در داربست کنسولی، که به آن داربسـت دروازه‌ای هم می‌گویند، استانداردها توسط سوزن‌هایی که در دیوار فرو رفته‌اند، پشتیبانی می‌شوند. نوع دیگری از داربـست‌های دروازه‌ای نیز وجود دارد که توسط سوزن‌هایی که در شکاف‌های ایجاد شده در دیوار محکم می‌شوند، ساخته می‌شوند. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که برای اجرای داربـست کنسولی، باید احتیاط کرد و مطمئن شد که نصب سوزن‌ها با کیفیت بالا و به شکل مناسبی انجام شود.

پیشنهاد مقاله؛ هزینه ی فرآیند طراحی نما به چه صورت است؟

داربست فولادی

داربسـت‌های فولادی از لوله‌های فولادی ساخته شده‌اند و این لوله‌های فولادی با استفاده از اتصالات فولادی به هم وصل می‌شوند. ساختن این نوع داربـست‌ها و جمع کردن آن‌ها بسیار ساده است. این داربسـت‌ها از استحکام بالایی برخوردار هستند و همچنین در برابر آتش‌سوزی و سایر حوادث مقاومت دارند. با این حال، این نوع داربـست‌ها از لحاظ قیمت به صرفه نیستند، اما به دلیل ایمنی و اطمینان بالا در اکثر موارد از آنها استفاده می‌شود.

داربست پایه‌دار

در داربست‌های پایه دار، سکوی کار را روی سه پایه یا نردبان متحرک قرار می‌دهند. این نوع داربست‌ها بیشتر برای کارهای داخلی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله نقاشی داخلی و تعمیرات داخلی. نکته مهم در استفاده از داربـست‌های پایه دار این است که معمولاً ارتفاع آنها تا حدود ۵ متر استفاده می‌شود.

داربست معلق

در داربست‌های معلق، از وسایلی مانند سیم بکسل یا زنجیر برای آویزان کردن داربسـت‌ها از پشت‌بام ساختمان استفاده می‌شود. ارتفاع این داربسـت‌ها قابل تنظیم است و معمولاً برای ساخت نمای ساختمان‌ها و همچنین در تعمیرات و نقاشی نمای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

داربست‌های خرپا

داربـست‌های خرپا دارای ساختاری هستند که شامل صفحه‌ای مسطح و صاف است که بر روی پایه‌های مثلثی شکل قرار می‌گیرد. این طراحی به علت این است که کارگر بتواند به راحتی بر روی آن بایستد و همچنین به آسانی بتواند سطوحی که ارتفاع آنها کم است مانند دیوارها یا سقف خانه را نقاشی و رنگ کند.

مزایای استفاده از داربست

داربست‌ها به عنوان یکی از اجزای حیاتی در صنعت ساختمان، به دلایل بسیاری از جمله سادگی استفاده، استحکام، ایمنی، و چندکاره بودن، توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. این سازه‌های فلزی یا چوبی در انواع مختلف و اندازه‌ها تهیه می‌شوند، که این انعطاف پذیری در ابزارهای ساختمانی، امکان انجام کارهای متنوع را فراهم می‌کند.

از مزایای اصلی داربـست‌ها می‌توان به قابلیت اجرای سریع و آسان، ایمنی در فرآیند ساخت، قابلیت حمل و نقل آسان، و همچنین امکان استفاده در شرایط مختلف جوی اشاره کرد. علاوه بر این، استفاده از داربـست‌ها در اجرای ساختمان‌ها بهبودی اقتصادی و محیط زیستی نیز به همراه دارد، زیرا کاهش زمان و هزینه‌های ساخت و ایجاد کاهش در مصرف منابع طبیعی را فراهم می‌کند. از این رو، داربسـت‌ها به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در صنعت ساختمان شناخته می‌شوند و نقش مهمی در بهبود کیفیت و سرعت اجرای پروژه‌های ساختمانی دارند.

جمع بندی نهایی

داربـست‌ها با تنوع انواع و کاربردهای مختلف خود، به عنوان یکی از اجزای حیاتی در صنعت ساختمان شناخته می‌شوند. این سازه‌های فلزی یا چوبی با مزایایی همچون سادگی استفاده، استحکام، ایمنی، و چندکاره بودن، توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. از ساختمان‌های کوچک و تعمیرات روزمره تا پروژه‌های بزرگ ساختمانی، داربسـت‌ها به دلیل قابلیت اجرای سریع، ایمنی در فرآیند ساخت، و امکان حمل و نقل آسان، انتخاب اصلی بسیاری از مهندسان و سازندگان می‌باشند.

این سازه‌ها همچنین بهبودی اقتصادی و محیط زیستی را نیز به همراه دارند، زیرا با کاهش زمان و هزینه‌های ساخت، موجب صرفه‌جویی در منابع طبیعی و بهبود کیفیت ساختمان‌ها می‌شوند. به طور خلاصه، داربست‌ها به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی و اساسی در صنعت ساختمان، نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد و کیفیت پروژه‌های ساختمانی دارند.